Niezwyczajna PIETRUSZKA ZWYCZAJNA (Petroselinum crispum) i jej zastosowanie w tradycyjnej fitoterapii

4. Zastosowania pietruszki w tradycyjnej fitoterapii

Pietruszka towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat – była ceniona zarówno w kuchni, jak i w tradycyjnych systemach leczenia. Starożytni Grecy i Rzymianie używali jej nie tylko jako aromatycznej przyprawy, lecz także jako środka wspomagającego zdrowie. W dawnych recepturach zalecano ją m.in. przy dolegliwościach dróg moczowych i kamicy nerkowej, ponieważ przypisywano jej działanie sprzyjające usuwaniu nadmiaru płynów z organizmu.

Już w słynnym papirusie Ebersa z ok. 1550 r. p.n.e. wspomniano o pietruszce jako roślinie pobudzającej i wiatropędnej, a grecki lekarz Dioskurydes opisywał ją wśród ziół o właściwościach moczopędnych. Również w tradycyjnej medycynie chińskiej ceniono ją za wpływ na trawienie i równowagę ciśnienia krwi, natomiast w Ajurwedzie stosowano ze względu na jej potencjał przeciwzapalny i oczyszczający.

Współczesne badania potwierdzają, że obecne w pietruszce substancje bioaktywne wykazują szereg interesujących właściwości, dzięki czemu roślina ta nadal budzi zainteresowanie fitoterapeutów i naukowców.

Właściwości pietruszki – tradycyjnie opisywane działanie

• Wspieranie prawidłowego wydalania wody

W zielarstwie pietruszka bywała wykorzystywana jako roślina sprzyjająca usuwaniu nadmiaru płynów z organizmu. Jej olejek eteryczny może w naturalny sposób pobudzać pracę nerek, co w dawnych przekazach wiązano z korzystnym wpływem na drogi moczowe i obrzęki.

• Potencjał przeciwzapalny i antyoksydacyjny

Zawarte w pietruszce flawonoidy oraz kwasy fenolowe nadają jej właściwości antyoksydacyjne – mogą neutralizować wolne rodniki, które w nadmiarze są niekorzystne dla komórek. W tradycji ziołolecznictwa przypisywano tym związkom także łagodne działanie wspierające naturalne mechanizmy obronne organizmu.

• Tradycyjne zastosowanie a cykl menstruacyjny

Olejek pietruszkowy zawiera apiol i mirystycynę – związki, którym dawniej przypisywano zdolność stymulowania skurczów macicy. Obecnie takie użycie budzi ostrożność, a preparaty o wysokim stężeniu olejku eterycznego nie są zalecane kobietom w ciąży ani osobom z chorobami nerek czy wątroby.

• Wsparcie dla trawienia

Pietruszka od dawna gościła w kuchni nie tylko ze względu na smak, lecz także z powodu tradycyjnie opisywanego wpływu na układ pokarmowy. Związki obecne w roślinie mogą pobudzać wydzielanie soków trawiennych i łagodnie redukować wzdęcia, co sprzyja komfortowi po posiłku.

• Przeciwobrzękowe wsparcie organizmu

Zwiększony przepływ moczu w połączeniu z rozluźniającym wpływem na mięśnie gładkie dróg moczowych, jaki przypisywano pietruszce w dawnych źródłach, miał wspierać naturalne usuwanie nadmiaru płynów z organizmu.

5. Przykładowe formy stosowania pietruszki

• napary i odwary z liści lub korzeni (10–25 g surowca na 100 ml wody),
• nalewki i ekstrakty alkoholowe, np. Extractum Petroselini,
• olejek pietruszkowy (Oleum Petroselini),
• suplementy diety zawierające ekstrakt z korzenia pietruszki
• składnik mieszanek (herbatek) ziołowych

6. Przeciwwskazania i środki ostrożności

Ze względu na zawartość związków takich jak apiol i mirystycyna, stosowanie pietruszki w dużych ilościach lub w postaci skoncentrowanych preparatów wymaga rozwagi. Nie zaleca się jej: kobietom w ciąży – olejek pietruszkowy może pobudzać skurcze macicy, kobietom karmiącym – składniki olejku mogą przenikać do mleka, w nadmiernych dawkach, które mogą powodować działania niepożądane (zawroty głowy, bóle brzucha, w rzadkich przypadkach halucynacje), osobom z alergią na pietruszkę lub inne rośliny selerowate.

7. Podsumowanie

Pietruszka zwyczajna to coś więcej niż popularna przyprawa. Od wieków doceniano ją w zielarstwie jako roślinę o wielu potencjalnych zastosowaniach – od wspierania prawidłowej pracy układu moczowego, przez trawienie, aż po wpływ na naturalną równowagę organizmu.

Choć pietruszka jest powszechnie uznawana za bezpieczną w typowych ilościach kulinarnych, warto pamiętać, że w większych dawkach lub w postaci skoncentrowanych preparatów wymaga rozwagi. Osoby z chorobami nerek, wątroby, kobiety w ciąży czy karmiące powinny skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem produktów z wysoką zawartością olejku pietruszkowego.

Włączenie pietruszki do codziennych potraw lub naparów może być smacznym sposobem na urozmaicenie diety – a jej długa historia w tradycyjnym zielarstwie przypomina, że wiele cennych właściwości kryje się w dobrze znanych roślinach.

Autorka: Anita Warda.

O mnie: Redaktorka bloga netzdrowie.pl; absolwentka kursów Zielarstwo i Towaroznawstwo Zielarskie i Balsamy, żywice i olejki eteryczne w medycynie naturalnej i kosmetyce w IMK w Katowicach oraz kursów Zioła lecznicze - naturalny sposób utrzymania zdrowia, urody i odporności oraz Sztuka aromaterapii dla każdego – zastosuj olejki eteryczne, by poczuć się dobrze na UO SGGW, uczestniczka kursów w Akademii Ziołolecznictwa Alchemilium.

Źródła:

1. https://rozanski.li/461/pietruszka-petroselinum-w-fitoterapii
2. M. Fijołek, Ziołowe skarby polskiej ziemi, Wydawnictwo Esprit, 2016
3. A. Halarewicz, Atlas ziół. Kulinarne wykorzystanie roślin dziko rosnących, Warszawa 2015
4. E. Sanderski, Ziołowe receptury na zdrowie; Podkowa Leśna 2012
5. W.Poprzęcki, Ziołolecznictwo, Warszawa 1990
6. Joanne Barnes, Linda A Anderson and J David Phillipson, Herbal Medicines Third edition, Pharmaceutical Press 2007
7. K.Błecha. I. Wawer, Profilaktyka zdrowotna i fitoterapia, Żywiec 2019
8. Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy pod red. Aleksandra Ożarowskiego, Warszawa 1982

Nota prawna: Treści przedstawione na tym blogu mają wyłącznie charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były merytorycznie poprawne i aktualne, jednak nie zastępują one indywidualnej porady specjalisty dostosowanej do Twojej sytuacji. To nie jest porada lekarska ani spersonalizowana porada zielarska. Podane informacje mają charakter skrótowy i nie są kompletne. Przed zastosowaniem ziół lub innych metod opisanych na blogu skonsultuj się z lekarzem lub wykwalifikowanym specjalistą. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży i karmiące, osoby przewlekle chore, przyjmujące leki lub suplementy diety, osoby z chorobami autoimmunologicznymi, cukrzycą, chorobami serca, zaburzeniami ciśnienia krwi, a także osoby przyjmujące leki psychotropowe. Konsultacja lekarska jest również niezbędna dla dzieci, kierowców oraz osób obsługujących maszyny. Żadna część artykułu nie może być traktowana jako porada zdrowotna. Przed zastosowaniem jakichkolwiek informacji w praktyce skonsultuj się z odpowiednim specjalistą.