ARNIKA (Arnica montana). Leksykon ziół
Arnika górska (Arnica montana)- co to za zioło?
Arnica montana (zwana również kupalnikiem lub pomornikiem) jest rośliną rosnącą na nasłonecznionych, wysokogórskich łąkach alpejskich lub subalpejskich, w Europie, Azji Środkowej i na Syberii. Gatunek jest pod ochroną, zbieranie dziko rosnących kwiatów jest zabronione, a surowce zielarskie pozyskuje się jedynie z upraw. Jest umieszczona w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w grupie gatunków narażonych na wyginięcie. Roślina preferuje gleby ubogie i kwaśne, dobrze przepuszczalne oraz bogate w próchnicę. Rozmnaża się przez podział kłączy lub z nasion. Surowiec zbiera się w pełnym rozkwicie, najczęściej kwiaty, ale wykorzystuje się również ziele oraz kłącze.
Obecnie arnika jest często pomijana w leksykonach ziół, niedoceniana. Ale w historii nie zawsze tak było. Jej walory dostrzegła i opisała żyjąca na przełomie XI i XII wieku Hildegarda z Bingen. W 1544 roku zostało opublikowane dzieło włoskiego lekarza i zielarza Pietro Andrea Mattioli Comentarii in Sex Libros Pedacii Dioscoridis, w którym opisał właściwości lecznicze rośliny. Natomiast w 1820 roku Arnikę górską wpisano do amerykańskiej farmakopei. W 1880 roku twórca współczesnej homeopatii opisał zastosowanie zioła w leczeniu zasinień i skręceniach stawów. W czasach współczesnych, w 1981 roku odkryto właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne tej niezwykłej rośliny.
Surowiec zielarski i właściwości
Arnika (bylina z rodziny astrowatych) bardzo przypomina w wyglądzie miniaturowy topinambur, osiąga wysokość 20-60 cm. Wyrasta z kłącza, posiada zieloną i gruczołowato owłosioną łodygę, zakończoną 1-5 koszyczkami. Liście są całobrzegie lub ząbkowane, trochę lepkie, przypominające „skórę jagnięcą” (stąd nazwa wywodząca się z języka greckiego). Koszyczki kwiatowe mają rozpiętość około 2cm, otoczone są żółtymi, wydłużonymi, lancetowatymi płatkami, ułożonymi w jeden lub dwa rzędy. Najczęściej jako surowiec zielarski stosuje się kwiat arniki, ale zdarza się również, że wskazane jest zastosowanie całego ziela lub korzenia. Kwiat arniki zawiera przede wszystkim laktony seskwiterpenowe (max. 1,4%), olejki eteryczne zawierające m. in. tymol, flawonoidy (izokwercytryna, astragalina i luteolina), kwasy fenolowe (chonowy, cynaryna, galusowy, kawowy), kumaryny, alkaloidy, irydoidy, cholinę oraz garbniki.
NOMAK Czarci pazur- balsam 150ml
ARNIKOWE Mleczko oczyszczające Sylveco 150ml
Franciszkańska MAŚĆ 4 ZIOŁA 100g Herbarium Św. Franciszka
ŻEL Z ARNIKĄ I BURSZTYNEM 200 ml Gorvita
Zioło najbardziej jest znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych i przeciwzakrzepowych. Arnika jest niezrównana w przypadku krwiaków, siniaków, bólu i obrzęków szczególnie kończyn dolnych. Sprawdza się w przypadku wysięków zapalnych, wyprysków, trądziku różowatym, plamicy oraz pajączkach. Nalewkę arnikową stosuje się z powodzeniem w przypadku nieprawidłowości w krążeniu skórnym, obwodowym, w kończynach, wieńcowym i mózgowym. Sprawdza się również w przypadku zastoju limfy, wzmaga diurezę, rozszerza naczynia krwionośne oraz pobudza psychicznie. W przypadku problemów z pamięcią, kojarzeniem i koncentracją okazuje się przydatna mieszanka arniki z miłorzębem, żeń szeniem syberyjskim, guaraną, mate, wąkrotką azjatycką oraz cytryńcem chińskim. U osób starszych stosuje się to zioło w celu łagodzenia objawów miażdżycy, szumów usznych, zawrotów głowy, osłabienia serca oraz zadyszki. U osób aktywnych, w przypadku zażycia przed treningiem, zapobiega przedwczesnemu zmęczeniu fizycznemu oraz psychicznemu, pozwala na szybsze ustąpienie zakwasów, hamuje reakcje prozapalne. Arnika działa przeciwhistaminowo, zmniejsza reakcje alergiczne, szczególnie skuteczne jest połączenie z krwawnikiem i rumiankiem. Zioło zawiera również składniki hamujące rozwój komórek nowotworowych.
Nalewka arnikowa – w celu sporządzenia należy zalać 1 część kwiatów arniki 10 częściami alkoholu 60-70%. Zażywa się 3x dziennie po 10 kropli. Można też stosować w postaci okładów na bolące blizny. Jako kurację doustną stosuje się nalewkę przez 14-18 dni, następnie konieczna jest przerwa min. 1 miesiąc.
Wyciąg octowy – 1 część kwiatów zalewamy 5 częściami ciepłego octu spożywczego (o temperaturze ok. 60-80 stopni C). Macerujemy min. 7 dni. Stosujemy 1 łyżkę octu na 1,5 szkl. wody w przypadku: płukanek jamy ustnej i gardła w stanach zapalnych, infekcjach Candidą, do przemywania skóry łojotokowej, z ropniami i wypryskami, do okładów na opuchlizny kończyn dolnych, obolałych stawów, siniaków, odleżyn, owrzodzeń i ran. W przypadku urazów sportowych stosujemy mieszaninę składającą się z 1 łyżki nalewki arnikowej plus 1 łyżki octu arnikowego na 1 szklankę wody.
Wybierając gotowe preparaty z arniką, należy zwrócić uwagę aby produkt zawierał wyciąg alkoholowy. Produkty zawierające ekstrakty glikolowe, parafinowe lub wazelinowe są nieskuteczne.
Przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania arniki wewnętrznie jest przebyty zawał serca, leczenie środkami nasennymi takimi jak strofantyna i wyciągi z napastnicy oraz ostry nieżyt żołądka i jelit. U niektórych osób arnika wywołuje uczulenie. Nie powinny jej również stosować kobiety ciężarne i karmiące. W przypadku stosowania zewnętrznego nie należy stosować w przypadku rozległych otarć naskórka, zapalenia skóry, otwartych ran czy oparzeń III stopnia. W przypadku przedawkowania mogą się pojawić podrażnienia gardła i przewodu pokarmowego, wymioty, biegunka, ból brzucha, zawroty i ból głowy, zaburzenia sercowe, utrata przytomności.
Autorka: Katarzyna Korczyńska-Bar
Zielarka z wieloletnim doświadczeniem. Pasjonatka życia.
Źródła:
https://rozanski.li/914/arnika-arnica-w-ziololecznictwie/
Rebecca L. Johnson, Steven Foster, Tieraona Low Dog, David Kiefer, National Geographic.
Przewodnik po ziołach leczniczych, Ożarów Mazowiecki, Wydawnictwo Olesiejuk, 2020, ISBN 978-83-8216-338-4
ŻEL Z ARNIKĄ I BURSZTYNEM 200 ml Gorvita
ARNIKOWE Mleczko oczyszczające Sylveco 150ml
NOMAK Czarci pazur- balsam 150ml
Franciszkańska MAŚĆ 4 ZIOŁA 100g Herbarium Św. Franciszka
Przeczytaj również
