CZARNUSZKA (Nigella sativa) czyli czarny kminek. Leksykon ziół.
Czarnuszka, zwana również czarnym kminkiem, to niewielka roślina o ogromnym potencjale zdrowotnym. Jej małe, czarne nasiona zawierają wiele korzystnych substancji dla zdrowia człowieka. Roślina ta była doceniana już za czasów faraonów, którzy uważali ją za środek leczniczy na różne dolegliwości. W dzisiejszych czasach nasiona czarnuszki znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach, włączając w to żywienie i medycynę naturalną
Czarnuszka ziarno wywodzi się z Afryki Północnej i jest rośliną całoroczną. Oprócz swojego pierwotnego obszaru występowania, czyli Afryki Północnej, rośnie także w Turcji i na obszarach Wschodu. Obecnie została introdukowana na inne tereny i dziko rośnie również w rejonach basenu Morza Śródziemnego. Pierwsze wzmianki na temat tej rośliny pochodzą z dawnych pism i tekstów starożytnych. Aktualnie czarnuszka siewna jest uprawiana w Europie, w tym również w Polsce.
Nasiona czarnuszki zawierają różnorodne składniki odżywcze, takie jak białko, błonnik, kwasy tłuszczowe (w tym nienasycone), witaminy (takie jak witamina A, E i grupa B), minerały (w tym żelazo, magnez, miedź, cynk) oraz przeciwutleniacze. Ze względu na te składniki, czarnuszka może mieć korzystny wpływ na zdrowie w wielu obszarach, takich jak wsparcie układu immunologicznego, regulacja poziomu cukru we krwi, poprawa zdrowia skóry, działanie przeciwzapalne, wsparcie trawiennego oraz zdrowia serca.
Czarnuszka - korzyści dla zdrowia
Składniki obecne w czarnuszce wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego, wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwutleniające oraz przeciwnowotworowe. Wśród istotnych składników zawartych w ziarnach czarnuszki znajduje się tymochinon, który łączy się z komórkami i enzymami odpowiedzialnymi za neutralizację wolnych rodników. Pełni także ochronną rolę w stosunku do hemoglobiny, mioglobiny i albuminy. Czarnuszka ma kluczowe znaczenie w prewencji wielu schorzeń, w tym cukrzycy, osteoporozy i nowotworów. Dodatkowo, chroni organizm przed infekcjami bakteryjnymi, pasożytami, grzybami, wirusami i toksynami. Badania dowodzą, że czarnuszka reguluje ciśnienie krwi oraz obniża poziom glukozy we krwi. Jest również cennym wsparciem w leczeniu wrzodów żołądka. Ponadto, czarnuszka posiada liczne właściwości prozdrowotne i wzmacniające odporność organizmu.
Czarnuszka - skład i wartość odżywcza
Nasiona czarnuszki są bogate w różnorodne składniki odżywcze. Zawierają znaczną ilość białka, błonnika pokarmowego oraz składników mineralnych, w szczególności wapnia, żelaza, cynku, miedzi i magnezu, a także witamin, takich jak tiamina i kwas foliowy. Wartości poszczególnych składników odżywczych mogą się różnić w zależności od stopnia dojrzałości rośliny, warunków uprawy i metody zbioru.
W składzie tłuszczu, stanowiącego od 26% do 34% nasion czarnuszki, dominują trzy główne kwasy tłuszczowe: kwas linolowy (64,6%), kwas palmitynowy (20,4%) oraz kwas oleinowy (20%). Olej z nasion czarnuszki zawiera także 0,4% do 2,5% olejku eterycznego, który jest bogaty w około 40 różnych związków bioaktywnych.
SEKRETY ZIELNIKA Oddech. Mieszanka ziołowo- owocowa
FLOS zioła sypkie CZARNUSZKA NASIONA 50g
SINGULARIS Odporność - 60 kapsułek
OLVITA Olej z czarnuszki 500ml
Czarnuszka jest źródłem wielu różnych związków bioaktywnych, takich jak:
• Tymochinon (TQ): Jest głównym składnikiem olejku eterycznego czarnuszki i uważany jest za główny czynnik odpowiadający za jej właściwości terapeutyczne.
• Sterole roślinne: Należą do nich β-sitosterol, kampesterol, stigmasterol i 5-awenasterol. Mają korzystny wpływ na poziom lipidów we krwi. • Tokoferole: Pomagają w ochronie organizmu przed stresem oksydacyjnym i działaniem wolnych rodników.
• Alkaloidy: Wpływają na metabolizm lipidów w organizmie.
• Polifenole i związki fenolowe: Chronią komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi oraz wspierają zdrowie w przypadku chorób przewlekłych, jak choroby serca i nowotwory.
• Saponiny: Wykazują potencjał przeciwnowotworowy.
Czarnuszka - korzyści zdrowotne
- Obniżenie ciśnienia krwi: Analizy metaanaliz z lat 2016 i 2021 wskazują, że suplementacja czarnuszką może prowadzić do obniżenia zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego krwi. Zidentyfikowano potencjalne działanie przeciwnadciśnieniowe tej rośliny.
- Regulacja poziomu glukozy: Badania z 2022 roku dowodzą, że suplementacja czarnuszką jest korzystna dla osób z przedcukrzycem i cukrzycą typu 2. Obniża poziom glukozy na czczo i hemoglobiny glikowanej, kluczowego wskaźnika długoterminowego leczenia cukrzycy.
- Korzystny wpływ na profil lipidowy: Stosowanie suplementów z czarnuszką może obniżyć poziom cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL. Zauważono także poprawę poziomu cholesterolu HDL u osób z niskim początkowym poziomem.
- Redukcja stanów zapalnych: Badania potwierdzają, że czarnuszka ma działanie przeciwzapalne. Suplementacja może zmniejszyć stany zapalne w reumatoidalnym zapaleniu stawów, przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) i innych stanach zapalnych.
- Wsparcie w utracie masy ciała: Czarnuszka może pomóc w utracie wagi, poprawiając parametry antropometryczne i zmniejszając apetyt.
- Wsparcie funkcji mózgu: Składniki czarnuszki, zwłaszcza tymochinon, wykazują potencjał w ochronie komórek nerwowych i terapii chorób neurologicznych, takich jak Alzheimer, Parkinson, depresja czy lęk.
- Wsparcie terapii depresji: Dodatkowa suplementacja czarnuszką może pomóc w terapii depresji, obniżając wskaźniki depresji.
- Działanie przeciwnowotworowe: Składniki czarnuszki wykazują zdolność do zapobiegania i hamowania wzrostu nowotworów. Szczególnie tymochinon jest badany w kontekście różnych typów raka.
- Wspomaganie leczenia astmy: Badania sugerują, że suplementacja czarnuszką może zmniejszać objawy astmy i wykazywać działanie przeciwzapalne.
- Walka z drobnoustrojami: Ekstrakty z czarnuszki oraz tymochinon skutecznie zwalczają grzyby, bakterie i niektóre wirusy. Badania wskazują nawet na potencjalne zastosowanie w walce z SARSCoV-2.
Czarnuszka – środki ostrożności i przeciwwskazania
W umiarkowanych ilościach, czarnuszka jest produktem bezpiecznym. Niemniej jednak, badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że dawki 2 - 3g tymochinonu na kg masy ciała mogą skutkować niewydolnością wielonarządową oraz trudnościami w oddychaniu. Ważne jest zaznaczenie, że te dawki odnoszą się do samego tymochinonu i są trudne do osiągnięcia przez ludzi w normalnym spożyciu.
Ze względu na przypadki kontaktowego zapalenia skóry po lokalnym użyciu oleju z czarnuszki, zaleca się wykonanie wcześniejszego testu skórnego, aby wykluczyć potencjalną reakcję alergiczną, przed pełnym zastosowaniem.
Kobiety w ciąży powinny zachować umiar w spożyciu preparatów z czarnuszki, ponieważ badania na zwierzętach sugerują, że olejek eteryczny z nasion czarnuszki może wpływać na skurcze macicy.
Czarnuszka – dawkowanie
Jeśli chodzi o spożywanie czarnuszki, można ją włączyć do codziennej diety w różny sposób:
• Jako posypkę do kanapek i sałatek
• Składnik past kanapkowych lub marynat do mięs
• Alternatywa dla pieprzu w postaci zmielonej.
Na rynku dostępny jest również olej z czarnuszki, który można bezpiecznie spożywać na zimno, zaleca się spożycie w ilości 1 - 2 łyżeczek dziennie.
Autorka: Marysia Poździał
Duetus SERUM REGULUJĄCE 15ml Sylveco
Olej z CZARNUSZKI 1000mg Aliness
OLVITA Olej z czarnuszki 250ml
EMULSJA MYJĄCA do twarzy WOW Sylveco dla nastolatków
Przeczytaj również
