Skrzyp polny

Skrzyp polny (łac. Equisetum arvense), to roślina powszechnie występująca w całej Europie, a w Polsce często uważana za chwast. Czasem w języku potocznym możemy spotkać się z takimi nazwami skrzypu jak: choinka, jedlinka, jodełka, koński ogon, chwoszczonka, sosnka, krzemiówka lub chwoszcz. Surowcem leczniczym jest ziele skrzypu polnego (Herba Equiseti).

Roślina ta posiada różnorodne właściwości i związki chemiczne, które wpływają na jej działanie terapeutyczne. Główne związki to:

• flawonoidy (pochodne luteoliny, api- geniny, kwercetyny i kemferolu)
• kwasy fenolowe (kawowo-winowy, chlorogenowy, protokatechowy),
• substancje mineralne- głównie rozpuszczalne związki krzemu, sole potasu, magnezu i glinu.

Działanie:

• Diuretyczne: skrzyp polny działa jako środek moczopędny.
• Metaboliczne: wpływa pozytywnie na przemianę materii, naczynia krwionośne, narządy wewnętrzne, skórę, włosy, paznokcie, i kości.
• Hemostatyczne: posiada właściwości hamujące krwawienie.
• Związki krzemowe zawarte w skrzypie wpływają na elastyczność i odporność naskórka, tkanki łącznej, błon śluzowych, regulują przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych.

Zastosowanie:

• Łagodny środek moczopędny (w lekkich schorzeniach dróg moczowych).
• Wspomagająco w gośćcu, skazie moczanowej (mniejsza przesączanie w kłębkach nerkowych).
• Przeciwkrwotoczne (zwiększa krzepliwość krwi).
• W schorzeniach skórnych (wspomaga leczenie niektórych chorób skórnych).
• W schorzeniach metabolicznych: W okresie pooperacyjnym, w miażdżycy, i innych zaburzeniach metabolicznych.

Środki ostrożności: Kontrola poziomu witaminy B1 przy dłuższym stosowaniu preparatów z skrzypu.

Skrzyp polny cieszy się również tradycją w ziołolecznictwie, gdzie był stosowany m.in. do leczenia ran, schorzeń pęcherza moczowego, nerek, bólów reumatycznych, czy nawet w kąpieli na reumatyzm i korzonki.

Skrzyp polny w medycynie klasztornej

Skrzyp polny odgrywał istotną Był cenionym surowcem ze względu na swoje właściwości lecznicze, zwłaszcza związane z obecnością krzemu. Oto kilka aspektów dotyczących wykorzystania skrzypu polnego w medycynie klasztornej:

1. Leczenie ran: Skrzyp polny był używany do leczenia ran. Już starożytni Grecy znali jego właściwości lecznicze w kontekście gojenia ran.
2. Zastosowanie w schorzeniach pęcherza moczowego i nerek: Zarówno św. Albert Wielki z Kolonii, jak i ksiądz Sebastian Kneipp, znany zielarz, uznawali skrzyp polny za skuteczny środek leczący schorzenia pęcherza moczowego i nerek. Podkreślali jego korzystny wpływ na problemy z piaskiem i kamieniami.
3. Działanie przeciwreumatyczne: Ksiądz Johannes Künzle, szwajcarski zielarz i fitoterapeuta, zalecał regularne picie herbaty z skrzypu polnego jako metodę zapobiegania bólom reumatycznym i artretyzmowi w podeszłym wieku.
4. Kąpiel bonifratrów na reumatyzm i korzonki: W medycynie klasztornej stosowano kąpiel przygotowywaną z wywaru skrzypu polnego jako środek pomocniczy w leczeniu reumatyzmu i korzonek. Kąpiel ta miała na celu złagodzenie dolegliwości związanych z tymi schorzeniami.
5. Uzupełnianie soli mineralnych: Skrzyp polny był stosowany w celu uzupełniania niedoborów soli mineralnych, co miało pozytywny wpływ na kondycję włosów, paznokci oraz ogólną sprawność organizmu.
6. Działanie przeciwzapalne i przeciwkrwotoczne: Skrzyp polny wykorzystywano również ze względu na jego działanie przeciwzapalne i przeciwkrwotoczne, co sprawiało, że był stosowany w leczeniu różnych dolegliwości, w tym krwawień z nosa, płuc, a także schorzeń żołądka i jelit.

Warto zauważyć, że skrzyp polny był i jest nadal używany nie tylko samodzielnie, ale również  w połączeniu z innymi roślinami leczniczymi, tworząc różnorodne mieszanki ziołowe (sprawdź: mieszanki Ojca Grzegorza Sroki). Medycyna klasztorna, opierająca się na tradycji i doświadczeniach, przyczyniła się do utrzymania popularności skrzypu polnego jako cennego surowca leczniczego.