×
Zioło pełne zdrowia: OREGANO i jego korzyści dla organizmu. Leksykon ziół

Oregano, znane także jako lebiodka pospolita (Origanum vulgare), to popularna na całym świecie aromatyczna przyprawa, która nadaje potrawom lepszy smak i zapach. Jest to wieloletnia roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Można ją znaleźć dziko w centralnej Azji i Europie. Wśród popularnych odmian oregano można wymienić lebiodkę pospolitą Aureum, Gold Tip, Compacta i Album. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że oregano posiada również liczne korzystne właściwości zdrowotne. Olejek pozyskiwany z liści lebiodki pospolitej zawiera składniki, które mogą korzystnie wpływać na funkcjonowanie całego organizmu. Już starożytni mieszkańcy krajów śródziemnomorskich doceniali dobroczynne właściwości oregano.

Składniki aktywne oregano

W zielu oregano można znaleźć olejek eteryczny, którego zawartość wynosi do 1,2% i ma zmienny skład chemiczny. Jest on bogaty w fenole, takie jak karwakol i tymol, które mogą stanowić nawet 40% składu olejku. Dodatkowo, olejek zawiera octan geranylu oraz niewielkie ilości seskwiterpenów. Ziele oregano zawiera również garbniki, których ilość wynosi około 4%. Oprócz tego, można w nim znaleźć flawonoidy, takie jak pochodne luteoliny, diosmetyny i apigeniny, fitosterole, związki żywicowe, substancje gorczycowe oraz sole mineralne.

Właściwości lecznicze oregano

Olejek oregano wykazuje różnorodne działania:

  • przeciwgrzybicze,
  • przeciwbakteryjne,
  • przeciwwirusowe,
  • przeciwbólowe,
  • przeciwzapalne
  • oraz wykrztuśne.

Posiada on również pozytywny wpływ na wzmocnienie układu immunologicznego oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie wątroby i przewodu pokarmowego.

Zaleca się stosowanie olejku oregano profilaktycznie, zwłaszcza w okresach podatności na przeziębienia i grypę. Ważne jest, aby nie spożywać olejku bezpośrednio, lecz rozcieńczyć zalecaną ilość kropli w szklance wody, zgodnie z instrukcjami producenta i informacjami na opakowaniu. Tak przygotowany olejek można spożywać przez okres tygodnia, a następnie zaleca się zrobić kilkudniową przerwę. Właściwości antyoksydacyjne Działanie przeciwutleniające, zwłaszcza w przypadku olejku z oregano, zostało potwierdzone licznymi badaniami. Składniki zawarte w oregano wykazują właściwości antyoksydacyjne. Według skali ORAC (ang. Oxygen Radical Absorbance Capacity), która mierzy zawartość antyoksydantów w żywności i ziołach, oregano należy do pięciu najbardziej efektywnych substancji przeciwko wolnym rodnikom. Oregano jest bogate w przeciwutleniacze, a już jedno gramowa ilość może dostarczyć znaczną ilość przeciwutleniaczy pochodzenia roślinnego. Olejek z oregano jest szczególnie obfity w karwakrol i tymol, dwa silne przeciwutleniacze, które mogą pomóc w zapobieganiu uszkodzeniom komórek spowodowanym przez wolne rodniki

Właściwości przeciwdrobnoustrojowe

Te właściwości oregano wynikają głównie z zawartych w nim związków, takich jak tymol i karwakrol. Badania in vitro wykazały, że olejek z oregano może hamować wzrost Escherichia coli i Pseudomonas aeruginosa - dwóch bakterii odpowiedzialnych za infekcje. Innym badaniem in vitro potwierdzono, że oregano wykazuje działanie przeciwbakteryjne wobec 23 różnych gatunków bakterii. Oregano może również zapobiegać rozwojowi niektórych bakterii, takich jak Staphylococcus aureus i szczepy Staphylococcus aureus oporne na metycylinę (MRSA). Olejek z oregano skutecznie hamuje wzrost opornych na leki grzybów z gatunku Candida albicans, zwłaszcza wobec flukonazolu. Olejek z oregano jest również wyjątkowo skuteczny w przypadku zakażeń pasożytami, takimi jak Lamblia, grzybami Candida, a nawet krętkami odpowiedzialnymi za boreliozę (chorobę z Lyme). W przypadku stosowania olejku eterycznego z oregano jako dodatku do żywności, jest on bezpieczny i skuteczny w hamowaniu wzrostu powszechnie występujących mikroorganizmów, takich jak E. coli i niektóre gatunki z rodzaju Salmonella na świeżych produktach spożywczych. Oregano zostało również potwierdzone jako skuteczne w zwalczaniu bakterii Listeria. Dodatkowo, olejek z oregano wykazuje właściwości przeciwpasożytnicze wobec niektórych pierwotniaków i ameb, takich jak Entamoeba hartmanni, Blastocystis hominis i Endolimax nana.

Właściwości przeciwwirusowe

Badania in vitro wykazały obecność właściwości przeciwwirusowych w olejku z oregano. Szczególnie karwakrol i tymol są odpowiedzialne za te właściwości. Jedno badanie wykazało, że karwakrol jest zdolny do dezaktywacji norowirusa, bezpośrednio oddziałując na kapsyd wirusa. Inne badanie wykazało, że tymol i karwakrol mogą zdezaktywować 90% wirusa opryszczki pospolitej w ciągu zaledwie jednej godziny od podania. Wyniki te są obiecujące, jednak konieczne są dalsze badania nad wpływem oregano na infekcje wirusowe u ludzi.

Właściwości przeciwzapalne

Zawarte bogactwo przeciwutleniaczy, które mogą pomóc w neutralizowaniu wolnych rodników i zmniejszeniu stanu zapalnego. Karwakrol wykazują działanie przeciwzapalne. Przeprowadzone badanie na myszach wykazało, że karwakrol podawany w postaci olejku z oregano zmniejszał obrzęk łap o nawet 57%. Inne badanie na zwierzętach wykazało, że mieszanka tymianku i olejków eterycznych z oregano zmniejszyła liczbę markerów zapalnych u myszy z zapaleniem jelita grubego lub okrężnicy. W tych badaniach analizowano działanie oregano i jego składników w wysoko skoncentrowanych ilościach. Badanie przeprowadzone na grupie 71 ziół o działaniu leczniczym wykazało, że oregano silnie hamuje aktywność zapalną. Równoczesne stosowanie tymianku i olejku z oregano może zmniejszyć produkcję prozapalnych cytokin i tym samym zmniejszyć indukowane toksynami zapalenie jelita grubego u myszy. Pozytywny wpływ na układ pokarmowy Zanotowano, że lebiodka posiada wysoką skuteczność w niszczeniu pasożytów Giardia lamblia, które są odpowiedzialne za lambliozę jelitową - najczęstszą przyczynę biegunek. Co roku ponad 200 milionów osób na całym świecie jest dotkniętych tym problemem. Badania wykazały, że oregano, zwłaszcza olejek z oregano, powoduje poważne i śmiertelne uszkodzenia struktur pasożytów Giardia lamblia. Co więcej, lebiodka okazała się skuteczniejsza od powszechnie stosowanych leków przeciwpasożytniczych. Oregano wykazuje również istotne działanie przeciwbakteryjne przeciwko Helicobacter pylori, bakterii będącej główną przyczyną wrzodów żołądka i dwunastnicy. Jest to jeden z niewielu naturalnych środków, które potwierdzono skuteczność w zwalczaniu tej bakterii. Oregano można stosować w formie naparu, picia jako herbaty, ale równie dobrze sprawdza się olejek z oregano. Olejek z oregano można podawać doustnie, zwłaszcza jako dodatek do herbaty - wystarczy dodać 1-2 krople na filiżankę.

Właściwości przeciwgrzybicze

Olejek z oregano jest znany ze swojego działania przeciwgrzybicznego i może być skutecznym naturalnym środkiem w walce z infekcjami grzybiczymi. Głównymi składnikami olejku z oregano, które odpowiadają za te właściwości, są karwakrol i tymol. Badania wykazały, że olejek z oregano hamuje wzrost i rozmnażanie różnych rodzajów grzybów, w tym Candida albicans, który jest jednym z głównych patogenów grzybiczych u ludzi. Karwakrol i tymol działają synergistycznie, niszcząc błonę komórkową grzybów i zakłócając ich funkcje metaboliczne. Olejek z oregano może być stosowany zarówno miejscowo, jak i doustnie, w zależności od rodzaju grzybicy i preferencji. Może być stosowany jako dodatek do kąpieli, w formie kompresów lub jako składnik naturalnych preparatów przeciwgrzybiczych. Ważne jest jednak pamiętać, że olejek z oregano jest silny i należy go stosować ostrożnie, najlepiej po konsultacji z lekarzem lub specjalistą od ziołolecznictwa. Długotrwałe stosowanie olejku z oregano może powodować podrażnienie skóry lub błon śluzowych.

Właściwości wykrztuśne

Oregano delikatnie zwiększa produkcję śluzu przez błony śluzowe górnych dróg oddechowych i ma działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie oskrzeli. Z tego powodu napar z oregano może być pomocny w przypadku nieżytów górnych dróg oddechowych, kaszlu i utrudnionego odkrztuszania. Dodatkowo, lebiodka pospolita wzmacnia aktywność gruczołów potowych. Działanie napotne jest korzystne w przypadku stanów gorączkowych.

Dawkowanie i środki ostrożności

Dawkowanie olejku z oregano może różnić się w zależności od celu jego stosowania. W przypadku inhalacji związanych z leczeniem zatok, zaleca się dodanie 20-30 kropli olejku do dyfuzora lub inhalatora. Jeśli chodzi o spożycie olejku z oregano, kilka kropel dodanych do łyżki oleju jest zalecaną dawką. Ważne jest dostosowanie ilości kropli do stężenia olejku w preparacie, zgodnie z zaleceniami producenta. Zwykle olejek z oregano stosuje się od 2 do 3 razy dziennie. Nie powinno się przekraczać 7-dniowej kuracji olejkiem z oregano. Po tym okresie zaleca się zrobić kilkunastodniową przerwę przed ponownym rozpoczęciem stosowania olejku.

Ciąża i karmienie

Podczas ciąży należy być ostrożnym z spożywaniem dużej ilości oregano, ponieważ może to wpływać na zdolność organizmu do przyswajania żelaza. Stosowanie olejku z oregano w ciąży powinno odbywać się po konsultacji z lekarzem. To samo dotyczy kobiet karmiących piersią i dzieci.

Stosowanie u dzieci

Olejek z oregano należy rozcieńczać przed stosowaniem u dzieci - można go wymieszać z wodą lub innym olejem jadalnym lub kosmetycznym, w zależności od celu stosowania. Zwykle sugerowana porcja dla dzieci to jedna kropelka, zarówno jako dodatek do herbaty, jak i do stosowania zewnętrznego.

Alergie i inne działania niepożądane

Olejek z oregano może wywoływać reakcje alergiczne i podrażnienia układu trawiennego. Osoby z problemami układu pokarmowego powinny unikać jego stosowania. Ponadto, olejek działa jak antybiotyk i najlepiej jest go stosować jednocześnie z probiotykami. Przed zastosowaniem preparatów z oregano zaleca się skonsultowanie się z lekarzem prowadzącym. Oregano, podobnie jak większość ziół, może wywoływać działania niepożądane przy spożyciu w nadmiarze. Świeże oregano może powodować podrażnienia i alergie, a olejek z oregano na skórę również wymaga ostrożności. Przed zastosowaniem zewnętrznym, zaleca się rozcieńczenie olejku wodą lub innym olejem, takim jak oliwa z oliwek, olej kokosowy lub inny olej kosmetyczny.

Autor: Marysia Poździał

Kontakt

Jeśli masz pytania napisz lub zadzwoń!

Nasi eksperci są do Twojej dyspozycji od poniedziałku do piątku od 10:00 do 18:00

Zapisz się na newsletter i odbierz rabat 10 zł