SZAFRAN (Crocus sativus Linne)- skarb natury dla dobrego nastroju
W dzisiejszym świecie, pełnym wyzwań i stresu, poszukujemy naturalnych sposobów poprawy zdrowia psychicznego i fizycznego. Jednym ze skarbów natury, który może nam w tym pomóc jest szafran (ang. Saffron), czyli kosaciec uprawny (Crocus sativus L). Ta niepozorna roślina z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae) to nie tylko cenna przyprawa kuchenna, ale również skarbnica właściwości zdrowotnych, które od wieków wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie.
Także współczesna nauka nieustannie odkrywa nowe aspekty korzystnego wpływu szafranu na zdrowie psychiczne i fizyczne. Nie tylko stanowi on doskonałą przyprawę kulinarną, ale również jest rośliną o wielu właściwościach zdrowotnych, wykorzystywaną w tradycyjnej medycynie.
Szafran- skąd pochodzi i jak wygląda?
Pochodzący głównie z obszarów Azji (głównie z obszarów, takich jak Chiny, Indie czy Japonia), szafran rozwija swoje subtelne, fioletowe kwiatostany, a jego znamię słupka, czyli Stigma Croci, to esencja bogactwa składników aktywnych. W Ayurwedzie i Tradycynej Medycynie Chińskiej wykorzystywany jest od wieków. W Polsce posiada status farmakopealnego surowca homeopatycznego. Wcześniej był ujęty w Farmakopei Polskiej II i III).
Surowiec
Znamię słupka szafranu, to właśnie to, co czyni tę roślinę tak wyjątkową. Stigma Croci, to oficjalny surowiec zielarski i przyprawowy. Jego bogactwo składników, takich jak lotne olejki (do 2%, w tym safranol), żółty barwnik krocyna czy gorzka pikrokrocyna, stanowią fundament zdrowotnych właściwości szafranu. Z jednego hektara plantacji można uzyskać jedynie 15-25 kg suchej przyprawy, co sprawia, że jest to jedna z najbardziej pracochłonnych upraw na świecie. Nie bez powodu zatem szafran uznawany jest za najdroższą przyprawę, a jego wartość często przewyższa cenę złota.
Właściwości szafranu
Współczesne badania potwierdzają, że szafran to nie tylko przyprawa, ale także skarbnica zdrowia. Zawarte w nim bioaktywne składniki, zwłaszcza krocyna, wykazują silne działanie antyoksydacyjne. Choć w porównaniu z innymi substancjami, ekstrakt z szafranu może wydawać się mniej efektywny, badania na ludzkich komórkach dowodzą jego skuteczności.
- Właściwości antydepresyjne szafranu. Zawarte w szafranie substancje, takie jak safranol, krocyna, czy pikrokrocyna, sprawiają, że szafran staje się nie tylko skarbnicą smaku, ale również zdrowia. Moze wpływać na aktywność serotoniny, regulując nasze nastroje i pomagając w łagodzeniu napięcia przed miesiączką oraz w przypadku depresji.
- Działanie antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe. Badania wykazały, że szafran posiada działanie antyoksydacyjne, zwłaszcza dzięki krocynie, która skutecznie zwalcza wolne rodniki. Chociaż w porównaniu z niektórymi substancjami może wydawać się mniej skuteczny, to badania na ludzkich komórkach potwierdzają jego skuteczność. Ekstrakty z szafranu mogą również wykazywać zdolność hamowania rozwoju komórek nowotworowych.
- Szafran wpływa na cholesterol. Szafran obniża poziom cholesterolu we krwi.
- Działanie na funkcje poznawcze. Szafran usprawnia procesy zapamiętywania i poprawia koncentrację
- Wzmaga produkcję i uwalnianie żółci.
- Szafran jest stosowany w suplementach diety na menopauzę ze względu na swoje właściwości wspierające równowagę emocjonalną. Przykładem takiego suplementu jest Solgar MenoPrime. Zawiera szafran, rabarbar i rapontycynę. Jest przeznaczony dla kobiet w okresie pre- i perimenopauzalnym.
SZAFRAN Safrasol 30mg ALINESS 90 tabletek vege
SZAFRAN (Saffron) SWANSON 60 kapsułek
ZIOŁA SZWEDZKIE MARII TREBEN z aloesem 90,2g mieszanka ziół
Szafran- z czym go można łączyć?
Aby maksymalnie wykorzystać potencjał szafranu, można go łączyć z innymi roślinami o korzystnym wpływie na zdrowie psychiczne i fizyczne. Jednoczesne podawanie z różeńcem górskim, dziurawcem zwyczajnym, krzyżownicą cienkolistną, gotu kolą czy brahmi może zintensyfikować efekty przeciwdepresyjne i wspomagać funkcje mózgu.
Dla poprawy funkcji seksualnych u mężczyzn zaleca się jednoczesne stosowanie szafranu z buzdygankiem czy żeń-szeniem pustynnym. Kombinacja ta wykazuje korzystny wpływ na sferę seksualną.
Aby złagodzić objawy napięcia przedmiesiączkowego (PMS), szafran można łączyć z mleczkiem pszczelim i kurkuminą, co wzmocni działanie łagodzące.
Szafran w kuchni - smak, zapach, barwa
Szafran to nie tylko roślina o niezwykłych właściwościach zdrowotnych, ale także król przypraw. Dodaje potrawom nie tylko smaku, ale również aromatu i barwy. Stosowany jest do potraw z ryżu, drobiu, baraniny. Jednak warto pamiętać, że nadmiar może sprawić, że potrawa stanie się gorzka, dlatego umiar w jego stosowaniu to klucz do zachowania równowagi. Kiedyś barwiono nim tkaniny.
Przeciwwskazania
Choć szafran to skarb natury, istnieją sytuacje, w których jego stosowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku. Suplementy z szafranem nie powinny być przyjmowane przez:
- Kobiety w ciąży i podczas laktacji. Ze względu na potencjalne stymulowanie skurczów macicy, szafran może prowadzić do poronienia, dlatego zaleca się unikanie go w okresie ciąży i karmienia piersią.
- Osoby z chorobą afektywną dwubiegunową. Składniki aktywne szafranu mogą wywołać zbyt intensywne pobudzenie oraz napady manii u osób z tą chorobą.
- Małe dzieci. Ze względu na brak danych na temat bezpieczeństwa, suplementacja szafranem nie jest zalecana u małych dzieci.
- Osoby przyjmujące określone grupy leków. Interakcje z przeciwdepresyjnymi, przeciwdrgawkowymi, nasercowymi, czy lekami moczopędnymi mogą prowadzić do niepożądanych efektów. Dlatego przed rozpoczęciem suplementacji szafranem zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
- Osoby z niskim ciśnieniem krwi. Szafran może dodatkowo obniżać ciśnienie krwi, co może być niebezpieczne dla osób już stosujących leki hipotensyjne.
- Osoby z alergią. Osoby uczulone na rośliny z rodzaju oliwka, życica, solanka powinny zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu szafranu.
Szafran występuje w różnych formach, zarówno jako przyprawa, jak i suplement diety. Dzienne dawki do 1,5 g uznaje się za bezpieczne, jednak dawki przekraczające 5 g mogą być toksyczne. Przedawkowanie szafranu może prowadzić do poważnych skutków, takich jak zaburzenia wentylacji płuc, akcji serca, wymioty, bóle głowy czy krwawienia z przewodu pokarmowego i układu moczowo-płciowego.
Szafran, zwłaszcza w formie sproszkowanej, jest często fałszowany, dlatego ważne jest zakupienie go od zaufanego źródła. Szafran to nie tylko wyjątkowa przyprawa, ale również roślina o wielu zdrowotnych właściwościach. Jego obecność w kuchni nie tylko nadaje potrawom smak, zapach i barwę, ale także wpływa korzystnie na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. Warto jednak pamiętać, że szafran, mimo swoich niezaprzeczalnych zalet, powinien być stosowany z umiarem i po wcześniejszej konsultacji z lekarzem, szczególnie w przypadku osób znajdujących się w grupach ryzyka. Znając jednak te zasady, możemy czerpać z bogactwa tej wyjątkowej rośliny
Autorka: Anita Warda
Źródła:
- https://rozanski.li/205/szafran-safran-crocus-jako-lek-i-przyprawa/
- https://rozanski.li/410/krokus-szafran-crocus-raz-jeszcze/
- Leksykon naturalnych surowców leczniczych, I.Kaczmarczyk-Sedlak, Z.Skotnicki ,Wydawnictwo zielone, Kraków 2023
- Kompendium suplementów diety. Jak dbać o zdrowie, I.Wawer, Wydawnictwo Medyk, Warszawa 2023
SZAFRAN Safrasol 30mg ALINESS 90 tabletek vege
Schweden Bitter Zioła szwedzkie Marii Treben 1000ml
Schweden Bitter Zioła szwedzkie Marii Treben 500ml
ZIOŁA SZWEDZKIE MARII TREBEN z aloesem 90,2g mieszanka ziół
SZAFRAN (Saffron) SWANSON 60 kapsułek
Przeczytaj również
