NALEWKI ZIOŁOWE jako forma przetwarzania ziół. Poznaj najpopularniejsze!
Nalewki ziołowe są częścią ziołolecznictwa i były używane od tysięcy lat. Współczesna fitoterapia nadal czerpie z tej bogatej tradycji, wykorzystując nalewki jako jeden ze środków wspomagających organizm.
Co to jest nalewka ziołowa
Nalewka (Tinctura) to często stosowany preparat ziołowy. Jest to alkoholowy ekstrakt uzyskiwany z surowców roślinnych. Do jej przygotowania wykorzystuje się zazwyczaj (ale nie zawsze) alkohol, tak jak spirytus o różnym stężeniu, np. 40, 50 lub 70 procent. Czasem również używane są wódka, wino a także gliceryna.
Zazwyczaj jedna część surowca daje pięć części nalewki. W niektórych krajach stosuje się proporcję, gdzie jedna część silnie działających składników daje dziesięć części nalewki, co prowadzi do stosowania preparatów oznaczonych jako 1:10. Taka praktyka zmniejsza ryzyko przedawkowania. Nalewki farmakopealne przygotowuje się z surowca suchego, podczas gdy w zielarstwie ludowym nalewki często wytwarza się z surowców świeżych. Czasami określa się je w terminologii zielarskiej jako świeżą nalewkę. Nowe badania sugerują, że świeża nalewka ma bardziej zbliżony skład jakościowy do surowca świeżego, w przeciwieństwie do nalewek przygotowywanych z materiału suchego.
Proces ekstrakcji polega na zalaniu ziół alkoholem, co pozwala na wydobycie substancji czynnych, rozpuszczalnych zarówno w wodzie, jak i w alkoholu. Ponadto alkohol pełni funkcję środka konserwującego. Ważne jest dokładne przestrzeganie zaleceń dotyczących stosunku ziół do alkoholu oraz zalecanej dawki, ponieważ nalewki są bardzo skoncentrowanymi lekami roślinnymi o silnym działaniu.
W tradycyjnym ziołolecznictwie maceracja nalewki trwa od kilku (minimum 7) do kilkunastu dni, ale proces ten może być przedłużany. Alkohol należy dobrać zgodnie z chemicznym składem surowca. Jeśli dominują w nim substancje lipofilowe i hydrofobowe, (np. żywice lub oleje), użyj mocniejszego alkoholu (o stężeniu 70% lub wyższym). Pamiętaj jednak, że zbyt silny alkohol powoduje denaturację białek oraz koagulację śluzu i pektyny, co utrudnia ekstrakcję. Jeśli roślina zawiera substancje łatwo rozpuszczalne w wodzie (antocyjany, cukry lub saponiny), wystarczy alkohol o stężeniu 30-40%. Pamiętajmy, że świeży surowiec jest bogaty w wodę a to rozcieńcza alkohol, należy to uwzględnić przy przygotowywaniu świeżej nalewki. Pamiętajmy też, że alkohol nie ekstrahuje z roślin wszystkich składników, więc niektóre zioła znacznie lepiej podawać w innej formie.
Jakie są zalety nalewek ziołowych?
Nalewki ziołowe wykazują się szeregiem zalet, które przyciągają zarówno tradycyjnych zielarzy, jak i nowoczesnych entuzjastów fitoterapii.
- Jedną z kluczowych korzyści jest większa przyswajalność aktywnych składników ziół przez organizm ludzki. A co za tym idzie poprawę skuteczności ich działania. W porównaniu z innymi formami przetwarzania, takimi jak suszenie czy parzenie, nalewki pozwalają na bardziej kompleksową ekstrakcję substancji leczniczych.
- Ponadto nalewki ziołowe są łatwe w stosowaniu, ponieważ można łatwo kontrolować dawkowanie.
- Dzięki zawartości alkoholu nalewki ziołowe mają dłuższy okres trwałości w porównaniu z niektórymi innymi formami ziołowych preparatów, co pozwala na przechowywanie ich przez długi czas bez konieczności obaw o utratę skuteczności.
- Nalewki ziołowe mogą być wykorzystywane w różnych celach, zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie
VICHTOSAN- nalewka z rzęsy wodnej św. Hildegardy 500ml
TARCZYCA BAJKALSKA wyciąg ziołowy (nalewka) Magiczny Ogród (Nanga)
SZCZEĆ polska- nalewka 50ml (Magiczny Ogród) Nanga
MAITRUNK- nalewka piołunowa św. Hildegardy 500ml
Jak powstaje nalewka ziołowa?
Aby przygotować nalewkę, wystarczy przestrzegać kilku kluczowych kroków.
- Po pierwsze, liście, kwiaty, owoce, a także korzenie roślin należy bardzo starannie odważyć, a twardsze części roślin warto rozdrobnić, np. poprzez potłuczenie ich w moździerzu.
- Następnie umieszcza się te części roślin w dużym, czystym naczyniu i zalewa się je całkowicie alkoholem, starając się zachować proporcje określone w recepturze.
- Po zalaniu roślin alkoholem, naczynie należy szczelnie zamknąć i odstawić na określony czas, zgodnie z instrukcjami.
- Gdy nalewka odpowiednio się nasyci, należy ją przefiltrować, usuwając wszelkie resztki roślinne.
- Następnie nalewkę przelewa się do czystych szklanych pojemników (najlepiej z ciemnego szkła) i przechowuje w chłodnym i ciemnym miejscu, zapewniając jej odpowiednie warunki do dojrzewania i zachowania swoich właściwości.
Przestrzeganie tych kroków gwarantuje uzyskanie wysokiej jakości nalewki, bogatej w aktywne składniki roślinne i gotowej do użytku po odpowiednim czasie maceracji.
Alkoholaty (intrakty)- co to jest? Specyficzną metodą utrwalania ziół alkoholem są intrakty. Intrakty (inaczej: alkoholatury stabilizowane) są sporządzane na gorąco (to różni je od nalewek). Surowiec zalewany jest wrzącym alkoholem. Ta metoda nie nadaje się jednak do wszystkich surowców.
Popularne nalewki ziołowe
- Nalewka glistnikowa: stosowana przy dolegliwościach wątroby i układu trawiennego ale także zewnętrznie na zmiany trądzikowe.
- Nalewka z głogu: przetwory z głogu tonizują i zwalniają czynność serca, rozszerzają naczynia wieńcowe
- Nalewka czosnkowa: polecana zwłaszcza osobom w podeszłym wieku, pomocna w walce z miażdżycą, nadciśnieniem tętniczym, działa antybakteryjnie, poprawia również trawienie
- Nalewka z kwiatów arniki: do użytku zewnętrznego. Na siniaki, stłuczenia i kontuzje. Nalewka żółciopędna Ojców Bonifratów z korzenia cykorii podróżnik
- Nalewka kminkówka na poprawę trawienia
- Nalewka z lawendy na reumatyzm
- Nalewka wzmacniająca z owoców róży
.png)
Nalewki ziołowe- środki ostrożności
Nalewki ziołowe, choć są naturalnymi i często skutecznymi środkami wspomagającymi zdrowie, wymagają stosowania z rozwagą. Przede wszystkim, należy pamiętać o potencjalnych interakcjach z lekami na receptę – zioła mogą wpływać na ich metabolizm lub efektywność. Ważne jest również, aby nie przekraczać zalecanych dawek, ponieważ nawet naturalne składniki mogą być szkodliwe w nadmiarze. Osoby cierpiące na przewlekłe choroby, kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania nalewek. Osoby z chorobą alkoholową powinny unikać nalewek ziołowych lub stosować je tylko po konsultacji z lekarzem, który może ocenić ryzyko i ewentualnie zalecić bezpieczne alternatywy.
Ponadto, przy samodzielnym sporządzaniu nalewek należy zwracać uwagę na pochodzenie ziół – należy wybierać te z certyfikowanych upraw, aby uniknąć zanieczyszczeń pestycydami czy metalami ciężkimi. Pamiętając o tych środkach ostrożności, nalewki ziołowe mogą stanowić cenne wsparcie dla naszego organizmu.
Podsumowanie
Nalewki ziołowe stanowią fascynującą formę przetwarzania roślin leczniczych, która od wieków pozostaje ważnym elementem fitoterapii. Ich uniwersalność, skuteczność i bogata tradycja sprawiają, że są one ciekawym narzędziem dla wszystkich miłośników naturalnego leczenia.
Zachęcam was zatem do eksperymentowania z nalewkami i zgłębiania wiedzy na ich temat, by czerpać z dobrodziejstw natury w pełni. Możecie sami je tworzyć lub zaopatrzyć się w gotowe produkty w dobrym sklepie zielarskim- koniecznie zapoznajcie się zatem z ofertą nalewek ziołowych, które oferujemy na netzdrowie.pl
Autorka: Anita Warda
Redaktorka bloga netzdrowie.pl
Bibliografia:
- W. Poprzęcki, Ziołolecznictwo, Warszawa 1990
- Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy pod red. Aleksandra Ożarowskiego, Warszawa 1982
- A. Ożarowski, W. Jaroniewski, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987
- G. Mayer, B. Uehleke, O.K. Saum, Zioła Ojców Benedyktynów. Mieszanki i leczenie; Świat Książki; Warszawa 2004
- H. Różański, M.J.Pietryga, Herbalist’s Companion, Katowice 2022
- A.Paczuska, Zielnik Klasztorny, Sekrety Bożej Apteki, Warszawa 2018
- https://rozanski.li/1053/nalewka-i-intrakt-tinctura-et-intractum
ARCYDZIĘGIEL LITWOR nalewka (Angelica archangelica) 50ml Nanga
- Nowy
ANDROGRAPHIS PANICULATA nalewka (brodziuszka wiechowata) 50ml Nanga
- Nowy
BYLICA ROCZNA nalewka (Artemisia annua) 50ml Nanga
- Nowy
Przeczytaj również
