Skąd się wzięły adaptogeny?

Adaptogeny na konkretne dolegliwości

Poniżej postaram się w kilku słowach podsumować na jakie określone schorzenia mogą być pomocne konkretne adaptogeny. Powiedzieliśmy już, że adaptogeny mogą wspomagać regulację układu nerwowego, hormonalnego, odpornościowego oraz działać holistycznie. Zwiększają także odporność na stres, wytrzymałość i odporność organizmu. To wszystko prawda. Wiele z nich ma jednak także swoją, bardzo konkretną „specjalizację” lub też nawet kilka „specjalizacji”.

1. Ashwagandha (Withania somnifera): Pomaga w redukcji stresu i poprawia zdolność do radzenia sobie z stresem. Może być stosowana w przypadku zaburzeń nastroju, bezsenności i do poprawy ogólnego stanu zdrowia psychicznego.Korzystnie wpływa na serce, poprawia koncentrację. Wspomaga leczenie chorób autoimmunologicznych takich jak Hashimoto czy niedoczynność tarczycy.

2. Żeń-szeń (Panax ginseng) i żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus, Eleuterokok kolczasty): Wspierają ogólną wydolność organizmu i zwiększają odporność na stres.Mogą być stosowane w przypadku zmęczenia i braku energii.

3.Różeniec górski (Rhodiola rosea): Pomaga w zwiększeniu wydolności fizycznej i umysłowej. Może być stosowany w okresach intensywnego wysiłku fizycznego lub psychicznego.

4. Holy Basil /Święta bazylia (Tulsi, Ocimum sanctum): Pomaga w redukcji stresu i działa przeciwdziałająco na stres oksydacyjny. Może być stosowany w przypadku problemów ze stresem i związanych z nim objawów. Święta bazyliai może pomóc w łagodzeniu objawów infekcji układu oddechowego, takich jak kaszel, katar i gorączka.

5. Cordyceps (Cordyceps sinensis; maczużnik chiński) Cordyceps może zwiększać wytrzymałość i zdolność do wykonywania ćwiczeń fizycznych, co może być korzystne dla sportowców i osób aktywnych fizycznie. Może wspomagać układ oddechowy i wzmacniać odporność organizmu, pomagając mu zwalczać infekcje i choroby.

6. Maca (Lepidium meyenii, pieprzyca peruwiańska) Maca jest często promowana jako naturalny środek do regulacji hormonów, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy. Maca jest także znana ze swojego potencjału w zakresie poprawy płodności zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Istnieją dowody sugerujące, że maca może zwiększać liczbę plemników i jakość spermy u mężczyzn oraz regulować cykl menstruacyjny u kobiet.Regularnie stosowana może zapobiegać anemii.

7.Bacopa Monnieri Bacopa monnieri jest znana ze swojego potencjału w zakresie poprawy funkcji mózgu, w tym pamięci, koncentracji i zdolności do nauki. Jednocześnie zmniejsza poziom stresu i napięcia, który często tym czynnościom towarzyszy. U osób dojrzałych lub starszych często stosowana w celu wsparcia umysłowej wydajności lub poprawy zdolności poznawczych. Jest polecana jako wspomaganie leczenia chorób Alzheimera i Parkinsona oraz przy wyczerpaniu

8. Grzyby Chaga (Inonotus obliquus) Chaga jest bogaty w różne składniki odżywcze, takie jak polifenole, antyoksydanty, witaminy (w tym witaminę D), minerały (takie jak miedź, żelazo i cynk) oraz β-glukany. Badania laboratoryjne wskazują, że ekstrakty z chaga mogą mieć potencjalne właściwości przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

9. Cytryniec chiński (Schizandra chinensis) Cytryniec chiński jest tradycyjnie stosowany do wspierania zdrowia wątroby i pomagać w usuwaniu toksyn z organizmu.Roślina ta może pomóc w zwiększeniu wytrzymałości fizycznej oraz pomaga w regulacji układu nerwowego, hormonalnego i odpornościowego. Działa przeciwmiażdżycowo. Może wyciszać stany zapalne gruczołu tarczycy. Owoc cytryńca pomaga przy nerwicy serca, kołataniu serca oraz biegunkach.

10. Gotu Kola (Centella asiatica, wąkrota azjatycka) Zioło to zawiera naturalne antyoksydanty, które pomagają w zwalczaniu stresu oksydacyjnego i ochronie komórek przed uszkodzeniem. Gotu kola jest tradycyjnie stosowane w celu wspierania zdrowia skóry, w tym leczenia oparzeń, owrzodzeń i innych problemów skórnych. W kosmetyce znana jako CICA. Może pomagać w gojeniu się ran i blizn. W postaci kosmetyku polecana do skóry przesuszonej, starzejącej się, po zabiegach medycyny estetycznej.

11. Kurkuma (Curcuma longa): Ma właściwości przeciwzapalne i przeciwoksydacyjne. Może być stosowana w przypadku stanów zapalnych i problemów zdrowotnych związanych z nimi.

12. Moringa Oleifera (drzewo moringa) Moringa oleifera jest tradycyjnie stosowana w celu poprawy stanu zdrowia skóry i przeciwdziałania starzeniu się skóry. Niektóre badania sugerują, że moringa oleifera może mieć właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.

13. Miłorząb japoński (Ginkgo biloba) Miłorząb japoński jest tradycyjnie stosowany w celu poprawy krążenia krwi, co może pomóc w leczeniu zaburzeń krążenia. Roślina ta może poprawiać przepływ krwi do mózgu i wspierać zdolności poznawcze. Jest czasem stosowana w celu poprawy pamięci i koncentracji. U osób starszych może dopomóc w zmniejszeniu częstotliwości zawrotów głowy, oraz zapobiegać szumom usznym i innym problemom ze słuchem.

14. Reishi (Ganoderma lucidum) Reishi jest znany ze swojego potencjału w zakresie wzmacniania układu immunologicznego i zwiększania odporności organizmu na infekcje i choroby. Reishi jest tradycyjnie stosowany do wspierania zdrowia wątroby i pomagania w usuwaniu toksyn z organizmu.

15. Triphala - mieszanka ziół składającą się z trzech owoców Amalaki, Bibhitaki, Haritaki. Triphala ma szerokie zastosowanie i potencjalne korzyści zdrowotne, które obejmują m.in.: poprawę trawienia: Triphala może pomóc w poprawie procesów trawiennych i regulacji wypróżnień; Wspieranie układu sercowo-naczyniowego: Triphala może wpływać na obniżenie poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi, co jest korzystne dla zdrowia serca. Detoksykacja organizmu.

16. Szafran /Safran (Crocus sativus, szczodrak krokoszowaty): Pomaga w poprawie nastroju i jest używany jako suplement przeciwdziałający depresji. Pomaga też regulować poziom cukru we krwi, poprawiać trawienie i mieć właściwości przeciwutleniające.

17. Tarczyca bajkalska

18. Shatavari (Asparagus racemosus) Nazwa "Shatavari" w sanskrycie oznacza "ta, która ma setki mężów", co odnosi się do tradycyjnego zastosowania tej rośliny w poprawie zdrowia reprodukcyjnego i płodności kobiet. Może także pomagać w regulacji cyklu menstruacyjnego, łagodzeniu objawów menopauzy takich jak np. suchość pochwy, uderzenia gorąca, wahania nastroju. Zapobiega problemom trawiennym. Polecana przy kaszlu i biegunkach.

19. Jeżówka wąskolistna (Echinacea angustifolia) Jeżówka wąskolistna zawiera substancje o potencjalnych właściwościach przeciwzapalnych, które mogą pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie. Roślina ta jest czasem stosowana w leczeniu infekcji dróg oddechowych, takich jak przeziębienia, grypa i infekcje gardła.

20. Dzwonkowiec - tzw. żeń-szeń ubogiego Chińczyka Stosowany jako tańszy substytut. Jego kwiaty przypominają kształtem dzwoneczki. Jego korzenie stosowane są jako remedium na niedokrwistość, w anoreksji, w rekonwalescencji do wzmocnienia i odnowy organizmu oraz do łagodzenia skutków chemioterapii.

21. Astragalus (traganek błoniasty) Astragalus może wpływać na poprawę zdrowia serca i układu krążenia. Pomaga w obniżaniu ciśnienia krwi i regulowaniu poziomu cholesterolu. Roślina ta jest czasem stosowana w celu wspierania zdrowia nerek i zapobiegania problemom nerkowym Zapobiega odkładaniu się blaszek miażdżycowych w tętnicach. Spowalnia proces starzenia się.

Jak stosować adaptogeny w życiu codziennym

Adaptogeny są - także w naszej zielarni - dostępne w różnych formach, w tym w postaci kapsułek, ekstraktów, proszków, czy herbat. Jak zawsze, przed rozpoczęciem suplementacji adaptogenami warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli zmagasz się z konkretnymi problemami zdrowotnymi, jesteś w ciąży lub karmisz piersią (w większości wyklucza to możliwość stosowania adaptogenów) lub przyjmujesz inne leki. Tak dawkowanie jak i sama forma suplementu muszą być dostosowane do indywidualnych potrzeb.

W niektórych przypadkach zaleca się stosowanie adaptogenów przez określony czas, a następnie przerwę. Po rozpoczęciu suplementacji monitoruj swoje samopoczucie i ewentualne zmiany w zdrowiu. Adaptogeny działają raczej stopniowo, więc efekty mogą nie być natychmiastowe. Oprócz suplementacji adaptogenami, staraj się zadbać o siebie i zachowywać aktywność fizyczną, zdrową dietę oraz regularny sen.

Autorka: Faustyna Siedlecka

Bibliografia:
I.Kaczmarczyk - Sedlak, Z. Skotnicki; Leksykon Naturalnych surowców leczniczych, Kraków 2023
Naturalne Terapie : Adaptogeny niezwykłe substancje lecznicze; Nr 1/ 2023